آشنایی با آزار اینترنتی

طبق تحقیقات صورت گرفته در 11 کشور مختلف جهان از جمله انگلیس، اسپانیا، نیوزیلند و ایرلند ، مشخص شده که حدود ۲۰ درصد از جوانان فعال در فضای مجازی، مورد آزار و اذیت اینترنتی قرار گرفته‌اند. آزار و اذیتی که یک پنجم از افراد مشارکت کننده در طرح را به خودکشی ترغیب کرده است. (این تحقیق توسط شرکت وودافون و موسسه افکارسنجی YouGov انجام شده است)

حال ممکن است این سوال پیش بیاید که آزار و اذیت اینترنتی چیست؟

در جواب باید گفت هر موضوعی که ناراحتی و نارضایتی کسی را به دنبال داشته باشد آزار و اذیت محسوب می شود. اگر این آزار و اذیت در فضای مجازی صورت بگیرد و ناراحتی و نگرانی کاربران در فضای مجازی را همراه داشته باشد جزء آزار و اذیت اینترنتی محسوب شده و عامل این آزار و اذیت تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.

شایعه پراکنی، انتشار و ارسال پیامک‌های شرارت آمیز، ارسال تصاویر تهدیدآمیز، اظهار نظرهای جنجالی در شبکه‌های اجتماعی و اتاق‌های گفتگو از جمله آزارهای اینترنتی محسوب می‌شوند. این نوع از آزار و اذیت می‌تواند از طریق شبکه‌های اجتماعی، پیام رسان‌های موبایلی، ارسال پیامک و... صورت گرفته و از نمونه‌های بارز آن می‌توان به انتشار مطالب کذب و توهین آمیز، انتشار محتوا بدون رضایت صاحب اثر، انتشار مطالب و پیامک‌های باج خواهی و تهدید آمیز و.... اشاره کرد.
بیش از نیمی از افرادی که مورد آزار و اذیت اینترنتی قرار گرفته‌اند، اعتقاد دارند با توجه به اینکه آزار دهندگان در بستر فضای مجازی فعالیت دارند و هویت آن‌ها پنهان است هیچ‌گونه ترس و ابایی ندارند، لذا این افراد بدترین نوع آزار و اذیت را نسبت به قربانی خود انجام می‌دهند از این رو تأثیرات و آسیب‌های آزار و اذیت اینترنتی به‌مراتب بدتر از آزار و اذیت در فضای واقعی است.

آزارهای اینترنتی که تبعات بسیار زیادی برای قربانیان به همراه دارد و اثرات آن مدت‌ها همراه فرد قربانی باقی خواهد بود. این نوع آسیب‌ها روح و روان فرد قربانی را تحت تأثیر قرار داده (به گونه‌ای که حتی قربانی را به سمت بیماری‌های روانی مثل افسردگی یا خودکشی سوق می‌دهد) و گاهی بنیان خانواده‌ها را نشانه می‌رود.
متأسفانه به علت عدم اطلاع رسانی و آگاهی بخشی عمومی، افرادی که مورد سوءاستفاده در فضای مجازی قرار گرفته‌اند هیچ‌گونه اطلاعی در این خصوص نداشته و حتی نمی‌دانند باید چه‌کار کنند.
در این حالت معمولاً کودکان و نوجوانان باکسی صحبت نمی‌کنند و گوشه گیر می‌شوند و معمولاً دچار افت تحصیلی می‌شوند. بر اساس آمار موجود بیش از 60 درصد کسانی که در طولانی مدت مورد آزار قرار می‌گیرند هیچ‌گاه در این مورد باکسی سخن نمی‌گویند و خدمات تخصصی دریافت نمی‌کنند. این دسته از کودکان غالباً احساس شرم و گناه کرده و خود را در این جریان مقصر می‌دانند و این موضوع باعث گزارش ندادن بسیاری از موارد آزار و تعرض است. بروز اختلالات اضطرابی، افسردگی، اختلال درخوردن ، انزوا و مشکلات ارتباطی در این گروه از کودکان و نوجوانان بسیار شایع است. اکثرکودکانی که به نوعی مورد آزار قرار می‌گیرند در بلند مدت با افت عملکرد مواجه می‌شوند.

با کمی آگاهی و توجه می توان از بروز این آسیب ها جلوگیری کرد و از فضای مجازی سالم و امن استفاده نمود. مهمترین موضوعاتی که نوجوانان باید در نظر داشته باشند عباتند از:
1. عدم اعتماد بی جا به دوستان اینترنتی.
2. افراد سودجو و تبهکار در شبکه های اجتماعی معمولا با هویت غیر واقعی و در قالب یک دوست هم سن و سال ظاهر می شوند.
3. به درخواست‌های اینترنتی کسانی که از شما عکس و مشخصات دقیق می‌خواهند توجه نکنید و موضوع را با والدین خود در میان بگذارید
4. حریم خصوصی خود را بشناسید و از آن در شبکه های اجتماعی و ارتباط با دیگران در فضای مجازی مراقبت کنید.
5. به هیچ وجه آَشنایی در شبکه های اجتماعی نباید به ملاقات در فضای واقعی تبدیل شود، این یکی از روش های سودجویان و تبکهاران اینترنتی برای آزار رسانی به کودکان و نوجوانان است.
6. کودکان و نوجوانان عزیز باید همیشه به این نکته توجه داشته باشند که افراد آنلاین غریبه بوده و نباید اطلاعات شخصی خود(نام و نام کاربری، آدرس، رمز های عبور و...) را در فضای مجازی منتشر کنند.

7. اعتماد کردن به افراد غریبه کاری نادرست بوده و زمینه ساز بسیاری از سوءاستفاده های احتمالی در فضای مجازی خواهد شد.
8. از عواقب انتشار اطلاعات در فضای مجازی آگاه باشید. گاه ممکن است تصویری را منتشر کرده که ممکن است نقض کننده حریم خصوصی خود و دیگران باشد.
9. قبل از انتشار عکس هایتان در اینترنت خوب فکر کنید. بعد از اینکه عکس شما در اینترنت منتشر شد، هر کسی می‌تواند آن را دانلود کرده و به اشتراک بگذارد، و یا حتی آن را دستکاری کند.
10. اگر شاهد موارد زورگویی و آزار اینترنتی بودید، آن‌ها را گزارش کنید و سعی کنید به فردی که هدف آن‌ها قرار گرفته کمک کنید.
11. هیچ‌گاه در صدد پاسخ دادن یا مقابله به مثل برنیایید، چرا که ممکن است وضع را بدتر کند. شاید این کار سخت باشد، اما سعی کنید به این افراد اعتنا نکنید و برای این کار از دیگران کمک بگیرید.
12. در جاهایی که از شما اطلاعات شخصی خواسته می شود، تا حد امکان پاسخ های کلی بدهید.
13. والدین خود را امین و خیر خواه خود دانسته و تمامی اتفاقات رخ داده در فضای مجازی را به آن‌ها گزارش کنید تا از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری کنند.